Altijd ‘aan’ in relaties
Er is een tijd geweest waarin ik me zó snel aangevallen voelde. Eén blik of opmerking kon me uit het veld slaan. Alsof ik het nooit goed genoeg deed. Alsof een ander altijd leuker, beter of liever was.
Ik stond constant “aan” in mijn relaties, klaar om mezelf te verdedigen, om weg te trekken, of om me helemaal aan te passen. Ik had niet door dat dit geen rationele keuzes waren, maar dat mijn lichaam reageerde vanuit diepe pijn en angst.
Mijn lichaam was niet zwak, het probeerde te overleven
Wat ik op een gegeven moment begon te begrijpen, is dat dit geen zwakte was, geen fout in mij. Dit was mijn zenuwstelsel dat probeerde te overleven.
Onder al die reacties zat een oude, intense angst: dat er niemand écht voor me zou zijn. Dat ik het alleen moest doen. Dat ik er niet bij hoorde.
Het voelde als doodsangst, en dat was het ook, want ergens in mij werd de herinnering opgeslagen gehouden van afgescheiden zijn, van onveiligheid, van het ontbreken van geborgenheid op hele jonge lagen.
En pas toen ik bereid was om met liefde te zakken in die oude pijn, begon er iets te veranderen.
Thuiskomen in mezelf
Ik heb diepe lagen aangekeken. Trauma’s uit mijn jeugd, geboortestukken, voorouderlijk verdriet , allemaal in mijn lichaam opgeslagen. En hoe meer ik dit durfde te voelen, hoe meer ik ruimte begon te ervaren.
Alsof mijn lichaam langzaam ontdooide. Alsof ik eindelijk thuis mocht komen in mezelf.
Mijn zenuwstelsel begon zich te reguleren. Ik vond de weg naar binnen, en vanuit daar kon ik langzaam weer openen. Naar verbinding, naar mijn dochter, naar vriendinnen, naar het leven zelf.
Niet meer vanuit angst en controle, maar vanuit rust en vertrouwen.
Wat een verademing.
Aandacht voor het lichaam blijft nodig
En nog steeds voel ik dagelijks dat mijn lichaam aandacht nodig heeft. Zachtheid. Aanraking. Erkenning van die vroege onveiligheid.
Lange tijd leefde ik in een ‘bevroren’ toestand, de dorsale staat noemen we dat. Mijn lijf stond op overleven. Mijn hoofd draaide overuren om alles te controleren, terwijl ik de signalen van mijn lichaam nauwelijks meer voelde.
En daaronder lag een diepe vermoeidheid. Een intense eenzaamheid. Totdat ik erbij kon, het kon voelen, en het begon te verzachten.
Waarom ik dit werk doe
Precies dat is de reden waarom ik dit werk doe. Omdat ik weet hoe het is. En omdat ik zie hoeveel er mogelijk is als je je zenuwstelsel leert begrijpen, en er liefdevol mee leert werken.
Waarom je zenuwstelsel de sleutel is
Je ervaart de wereld via je zenuwstelsel
Je zenuwstelsel bepaalt hoe jij de wereld om je heen ervaart. Of je kunt ontspannen. Of je verbinding voelt. Of dat je (onbewust) leeft vanuit angst, afweer of bevriezing.
Voor wie trauma heeft meegemaakt, zeker vroeg in het leven, is het zenuwstelsel vaak overbelast geraakt. Het is als een alarmsysteem dat te scherp is afgesteld.
Je denkt dan dat je “gewoon gevoelig” bent of “gewoon moe”, maar in werkelijkheid zit je lijf vast in een overlevingsstand.
De rol van de nervus vagus
Je nervus vagus, ook wel de ‘zenuw van rust en verbinding’, speelt hierin een centrale rol. Deze zenuw loopt van je hersenstam naar je gezicht, hart, longen en buik en beïnvloed vrijwel al je organen.
Hij is verantwoordelijk voor de staat van ontspanning, creativiteit, verbinding en rust.
Maar door stress, trauma of voortdurende alertheid raakt deze zenuw uit balans. En dan kom je in overlevingsreacties terecht die je gedrag, emoties en relaties beïnvloeden, vaak zonder dat je het doorhebt.
De drie toestanden van je zenuwstelsel – volgens de polyvagaaltheorie
Ventraal vagale toestand — verbinding en veiligheid
Je voelt je veilig, open, in contact met jezelf en de ander. Je adem stroomt rustig. Je kunt helder denken, liefdevol reageren en bent creatief en aanwezig.
Sympathische activatie — vechten of vluchten
Je lichaam maakt zich klaar om te reageren. Je voelt onrust, stress, angst of boosheid. Je adem zit hoog, je spieren zijn gespannen. Je wilt controleren, oplossen, of juist weglopen.
Dorsale vagale toestand — bevriezing en terugtrekking
Als vechten of vluchten niet mogelijk is, schakelt je systeem uit. Je voelt je moe, leeg, verdoofd, eenzaam of depressief. Je hebt het gevoel afgesneden te zijn van de wereld of jezelf.
Waarom je blijft hangen in stress
We bewegen allemaal door deze drie toestanden, elke dag. Maar wanneer trauma in het spel is, blijft je systeem vaak hangen in stand 2 of 3. Je lijf denkt dat het nog steeds gevaarlijk is, zelfs als het nu veilig is.
Daarom is heling niet alleen praten of begrijpen. Het is leren luisteren naar je lichaam. Je zenuwstelsel stap voor stap laten voelen: het is oké, je mag ontspannen, je bent veilig.
De weg naar binnen: veiligheid, zachtheid en regulatie
Vertragen en afstemmen
Wat ik in mijn eigen proces heb geleerd, en wat ik mensen in mijn praktijk meegeef, is dat heling begint met vertragen. Met afstemmen. Met liefdevolle, kleine stapjes richting veiligheid in je lichaam.
Ademwerk en lichaamsgerichte traumaverwerking
Door ademwerk, regressie, voorouderlijk werk, lichaamsgerichte traumaverwerking en het bewust activeren van je nervus vagus kan je systeem opnieuw leren ontspannen.
En pas dán komt er ruimte voor echte verbinding. Voor rust. Voor wie jij ten diepste bent.
Wat jezelf kunt doen om je systeem wat meer tot rust te brengen
De nervus vagus is een belangrijke schakel in het reguleren van je autonome zenuwstelsel. Als deze zenuw goed werkt, kun je makkelijker schakelen tussen spanning en ontspanning. Je voelt je dan veerkrachtiger, meer verbonden en in balans.
Je kunt deze zenuw opnieuw activeren door vooral met je lichaam te werken en het uit te nodigen in een staat van veiligheid. Denk hierbij aan simpele, maar diep werkende oefeningen zoals:
- Langzaam en bewust ademhalen — vooral het langer uitademen helpt je systeem tot rust te komen.
- Zacht hummen of neuriën — stimuleert de nervus vagus via je stembanden.
- Je gezicht masseren of met koud water spoelen — de zenuw loopt langs je gezicht en kan hier direct worden geactiveerd.
- Beweging in je bekken of zachte stretches van je psoas-spier — deze spier en de nervus vagus zijn nauw met elkaar verbonden. Als je psoas chronisch gespannen is, raakt je hele systeem sneller in stress.
- Zachte aanrakingen op je huid — bijvoorbeeld je hand op je hart of buik leggen, of zachtjes je armen wrijven. Je huid zit vol zenuwuiteinden die veiligheid kunnen signaleren aan je zenuwstelsel.
- En misschien wel het belangrijkste: liefdevolle, veilige verbinding maken — met jezelf, een ander, je huisdier of de natuur.
Deze eenvoudige handelingen helpen je lichaam om zich weer te herinneren dat het veilig is. Dat het mag ontspannen. En dat je weer mag zakken in contact met jezelf.
Voel je welkom
Voel je dat je lichaam ook zo verlangt naar zachtheid, verbinding en rust? Ik begeleid je met liefde in jouw helingsproces.
Je bent welkom om kennis te maken. Soms is een eerste gesprek al genoeg om helderheid te krijgen in waar je nu staat, en wat jouw volgende stap mag zijn.
Ik loop graag een stukje met je mee.
Liefs, Esther
