Ik weet nog precies hoe het voelde toen ik als 12-jarig meisje werd geconfronteerd met pesten. Gedropt in een kindertehuis, een nieuwe school, vreemde gezichten, een bril en een buitenboordbeugel die me tot een makkelijk doelwit maakten. Ik was stil, onzeker en voelde me alsof ik nergens bij hoorde. Ik werd buitengesloten, genegeerd en uitgelachen. De pijn was onzichtbaar voor anderen, maar ik voelde het diep van binnen. Ik maakte me onzichtbaar, voelde me eenzaam, en vroeg me af waarom ze dit deden. Wat had ik verkeerd gedaan?
Wat pesten doet: de psychologische en fysieke impact
Dit is het verhaal van vele kinderen die door pesten het gevoel krijgen dat ze er niet toe doen. Pesten gaat verder dan alleen woorden of fysieke mishandelingen. Het raakt diep van binnen en heeft invloed op je zenuwstelsel, je zelfbeeld en hoe je naar anderen kijkt. Wanneer je herhaaldelijk gepest wordt, ontwikkel je onbewust een overlevingsmechanisme. Je lichaam schakelt over op ‘vecht- of vluchtmodus’ en is altijd alert, altijd op je hoede. Wat je niet altijd doorhebt, is dat deze overlevingsreactie het moeilijk maakt om te ontspannen, om te vertrouwen, en vooral om je veilig te voelen in nieuwe situaties.
In mijn werk als traumatherapeut zie ik vaak hoe mensen zich vastzetten in deze reactie. Het is niet dat ze het willen, maar het is de manier waarop hun zenuwstelsel heeft geleerd te reageren. Dit is wat pesten doet, het is een trauma. Het legt een fundament van angst en onzekerheid, wat de manier waarop je jezelf ziet en de manier waarop je relaties aangaat, beïnvloedt.
De lange-termijn gevolgen van pesten: de invloed op je relaties
Wat ik vaak zie in mijn praktijk, is dat mensen die gepest zijn moeite hebben om zichzelf te laten zien. Ze hebben vaak moeite om zich open te stellen in relaties, of dit nu vriendschappen of intieme relaties zijn. Dit komt omdat ze zich onbewust beschermen tegen de pijn die ze ooit hebben ervaren. Ze hebben geleerd dat mensen soms gemeen kunnen zijn, dat liefde of aandacht vaak gepaard gaat met afwijzing.
Als ik cliënten begeleid die het moeilijk vinden om écht te verbinden met anderen, zie ik vaak dat er een diepgeworteld wantrouwen zit. Ze willen wel, maar durven niet. De angst dat ze opnieuw gepest of afgewezen zullen worden is te groot. Dit gevoel kan zich ook vertalen naar intieme relaties. Waar anderen zich misschien gemakkelijk kunnen overgeven aan liefde en intimiteit, blijven zij op afstand. Ze kunnen niet goed vertrouwen, uit angst voor de pijn die ze ooit hebben gevoeld.
En dat is begrijpelijk. Ik herken dit uit mijn eigen ervaring. Vertrouwen opbouwen was voor mij een lange weg. Maar het is een weg die ik niet alleen ben gegaan. En gelukkig hoeft niemand dat te doen.
Mogelijke gevolgen van pesten:
- Laag zelfbeeld en onzekerheid: Je leert al vroeg dat je niet goed genoeg bent, wat doorwerkt in alles wat je doet.
- Angst voor afwijzing: De angst dat mensen je weer zullen verlaten of je opnieuw zullen afwijzen, kan je sociale leven sterk beperken.
- Sociale isolatie: Uit angst voor pijn of afwijzing vermijd je sociale situaties, wat kan leiden tot eenzaamheid.
- Problemen met vertrouwen in anderen: Het vertrouwen in andere mensen is diep beschadigd. Je durft niet te geloven dat anderen jou echt zullen accepteren.
- Chronische stress en lichamelijke klachten: Het constante alert zijn, je zenuwstelsel altijd op scherp, kan zich uiten in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, maagklachten of zelfs chronische vermoeidheid.
- Angst voor intieme relaties: Je hebt moeite om je volledig open te stellen in relaties, omdat je bang bent opnieuw gekwetst te worden.
- Problemen met zelfexpressie: Je durft niet altijd je gedachten of gevoelens te delen, omdat je bang bent belachelijk gemaakt te worden.
Het pad naar heling: hoe traumatherapie kan helpen
Maar het goede nieuws is dat heling mogelijk is. Je hoeft niet voor altijd in de schaduw van dat oude pijn te leven. Ik weet hoe moeilijk het kan zijn om door te breken uit die vicieuze cirkel, maar ik weet ook dat het mogelijk is. Het is een proces dat tijd en geduld kost, maar het is de moeite waard.
In mijn werk gebruik ik onder andere regressietherapie om mensen terug te brengen naar de momenten van pijn. Door terug te gaan naar de situaties waarin je gepest werd, kun je de onderdrukte emoties alsnog verwerken. Vaak kunnen we, als we terugkijken naar die momenten, voelen wat we destijds niet konden voelen. Dit helpt je om oude overtuigingen los te laten en de angst die je ooit voelde, te transformeren.
Praktijkvoorbeeld: van overleven naar leven
Ik werk met cliënten die zich in hun leven voortdurend in overlevingsmodus bevinden. Ik herinner me een jonge man die bij me kwam omdat hij het gevoel had altijd te moeten ‘vechten’ tegen onrecht en afgescheiden was van zijn gevoel. Zijn overtuiging was: “Ik moet vechten voor onrecht, ook al wordt het mijn dood” Deze overtuiging was ontstaan door de jaren waarin hij in zijn vroege jeugd, constant werd opgejaagd, bedreigd en fysiek werd aangevallen. Hij was altijd op z’n hoede en alert. Zijn lichaam had zich ingesteld op een voortdurende ‘vecht- of vlucht’-respons. Maar onder die woede zat een diepe angst: angst om weer gepakt te worden.
Door met hem te werken, bracht ik hem terug naar de momenten van angst en paniek, naar de herinneringen van toen. Hij was zeven jaar. We werkten stap voor stap door de emoties, en langzaam begon hij te begrijpen waarom hij zich op deze manier gedroeg. Het was niet alleen maar woede, het was een beschermingsmechanisme. Door die oude emoties nu te kunnen toe laten, maakte hij meer contact met zijn lichaam en kon hij compassie voelen, wat hem de ruimte gaf verder te helen en eindelijk weer emoties te kunnen voelen, daar waar hij al lang van was afgescheiden.
Jij hebt de kracht om los te komen van je pestverleden
Pesten heeft diepgaande gevolgen, maar jij hebt de kracht om jezelf los te maken van de invloed die het nog steeds op je heeft. Het is niet jouw schuld, en je hoeft niet voor altijd vast te zitten in de patronen die door die pijn zijn gevormd. Jij hebt de keuze om te helen, om opnieuw te leren vertrouwen, en om jezelf te omarmen zoals je werkelijk bent.
Als je merkt dat je pestverleden nog steeds een rol speelt in je leven, als het je relaties beïnvloedt, weet dan er heling mogelijk is. Met therapie kun je de oude wond verwerken. Jij verdient het om weer in vertrouwen te leven, om je ware zelf te omarmen, en om diepe, liefdevolle verbindingen aan te gaan.
Ik help je hier graag bij. Neem gerust contact met mij op, ik ben er voor je.
Liefs,
Esther
